Zenginlerin su kullanımı, yoksulların su gereksinimini nasıl etkiliyor? Yanıt bu araştırmada bâtın…
Dünya ısınırken ve Madrid’den Şanghay’a ve hatta İstanbul’a kadar pek çok kentte kuraklık tehlikesi yaşanırken, aklınıza suyun az bir kaynak olduğu Mad Max biçimi bir gelecek gelebilir. Ve bu gelecek korkusu, kimi farklı durumların da yaşanmasına neden olabiliyor. Örneğin sıradan Kaliforniyalılar su kesintileri ile boğuşurken, sinema yıldızlarının istedikleri kadar su kullanması ile bunun bir versiyonunu şimdiden görmeye başladık.
Araştırmacıların Nature Sustainability’de yayınladıkları bir çalışma, varlıklı ve ünlülerin hayat biçimlerinin su kıtlığında tam olarak nasıl bir rol oynadığını cevaplamaya çalışıyor. Yaptıkları tahliller, dünyanın dört bir yanındaki kentlerdeki “seçkin” kesitlerin muazzam ölçüde su kullandığını ve etkilerinin kentsel su kaynağı üzerinde iklim değişikliği yahut nüfus artışı kadar yıkıcı olabileceğini buldu.
İsveç’teki Uppsala Üniversitesi’nde araştırma vazifelisi ve çalışmanın baş müellifi Elisa Savelli, Earther’a gönderdiği bir e-postada “Uzun vadede, bu seçkinlerin adaletsiz ve sürdürülemez davranışları ortak su kaynaklarını tüketecek, kuraklığı daha şiddetli ve su krizlerini daha sık hale getirecek” diye yazdı ve devam etti: “Bugünün ve yarının kentsel su krizlerini, öbür tüm faktörler kadar sosyoekonomik eşitsizlik de yönlendiriyor.”
Kourtney Kardashian üzere ünlüler…
Haneler için su bütçeleri belirlenen ve bütçe aşımlarına nakdî cezalar verilen Kaliforniya’da Kourtney Kardashian üzere ünlülerin inanılmaz su kullanımlarıyla manşetlere çıkması sonrasında ortalama bir gözlemci, zenginlerin muslukları kuruttuğunu apaçık görebilir. Lakin Savelli, geçmiş akademik araştırmaların çoğunlukla popülasyonlar ortasındaki ortalama su kullanımına odaklandığını ve sosyoekonomik durumun tıpkı yerde yaşayan farklı insan kümelerinde su kullanımı üzerindeki tesirini ölçmediğini söyledi. Savelli ve grubu, varlıklı insanların su kullanımının kentsel hayat üzerindeki tesirini daha yakından incelemek için çalışmalarını başlattı.
Modelleri için bir çerçeve olarak Güney Afrika, Cape Town’a odaklandılar. Güney Afrika, dünyadaki ülkeler ortasında en büyük servet açığına sahip yer ve Cape Town 2010’ların ortalarında o kadar şiddetli bir su kriziyle karşı karşıya kaldı ki, sıfırıncı gün olarak bilinen bir felaketle neredeyse kentin suyu bitmek üzereydi. Cape Town uç noktalarda bir çalışma üzere görünse de, ülkelerdeki gelir farkı artarken ve gezegen ısınmaya devam ettikçe, gelecekte daha fazla kent Cape Town’a benzeyebilir.
Otomobil yıkamak ve bahçeler
Araştırmacılar, kentin büyük ölçüde ayrılmış farklı popülasyonlarında su tüketimini modellediler ve farklı toplumsal kümelerin kuraklığa nasıl reaksiyon verdiğini incelediler. Alt ve orta gelir kümesindeki beşerler suyu daha çok içme ve hijyen üzere temel gereksinimleri karşılamak için kullanırken, Cape Town’daki üst sınıf kümelerin suyu büyük ölçülerde yüzme havuzları, bahçeler ve araba yıkamak üzere lüksler için kullandığını buldular.
Bu aşırılıklar, Cape Town’daki seçkin kesim nüfusun yalnızca %12’sini oluşturmasına rağmen, kentin suyunun %52’sini kullandığı manasına geliyordu. Araştırmaya nazaran, kamu suyunu kullanmadıklarında bile seçkinlerin özel kuyulara daha fazla erişimi var ve bu da pahalı yeraltı suyu kaynaklarının tükenmesi riskini taşıyor.
Sıfırıncı Gün olayı ekseriyetle öncesinde gelen daha büyük kuraklık ve yağış açığı bağlamında tartışılır. Lakin araştırma, kentteki her toplumsal kümenin birebir ölçüde suyu gereksinimler için kullanıp kullanımını havuzlar ve bahçeler üzere gereksiz şeylerle sınırlasaydı, krizin en makus tesirlerinden kaçınılabileceğini söylüyor. Çalışma, “Cape Town’daki Sıfırıncı Gün kuraklığı üzere su krizleri de seçkinlerin kentin eşitsiz güç dinamiklerinin neden olduğu sürdürülemez uygulamalarının bir ürünüdür” diyor.
Çalışma, eşitsizliği dikkate almayan iklim değişikliğinin su mevcudiyeti üzerindeki tesirlerinin tahlillerinin, mevzuyu büsbütün çözememe riski taşıdığına işaret ediyor: “Apolitikleştirilmiş tahlillerin sorunu, ekseriyetle tıpkı mantığı sürdürmesi beklenen teknokratik tahlillere yol açması ve bunun sonucunda en başta su krizine katkıda bulunan sistemsiz ve sürdürülemez su modellerini yine üretmesidir.”
